نوزدهمین اجلاس شورای نخست وزیران کشور‌های عضو سازمان همکاری شانگهای به میزبانی کشور هند، دوشنبه دهم آذر ماه به صورت ویدئو کنفرانس برگزار شد.

سازمان همکاری شانگهای، سازمانی میان دولتی است که در سال ۲۰۰۱ توسط کشور‌های چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان برای همکاری‌های چندجانبه امنیتی، اقتصادی و فرهنگی پایه‌گذاری شد و پس از آن در سال‌های بعد، ایران، مغولستان، پاکستان، هند، افغانستان و بلاروس به عنوان اعضای ناظر به این سازمان پیوستند.

عضویت کشور‌های هند و پاکستان به عنوان عضو اصلی سازمان همکاری شانگهای که در سال ۲۰۱۵ مورد تایید قرار گرفت، در سال ۲۰۱۷ در اجلاس سران کشور‌های عضو این سازمان در کشور قزاقستان به تصویب رسید. دو کشور «چین» و «روسیه» نقش اصلی و تعیین کننده را در این سازمان بازی می‌کنند، علاوه بر اعضای اصلی، ابتدا مغولستان در سال ۲۰۰۴ عضو ناظر شد و یک سال بعد رهبران این سازمان درخواست آمریکا را برای عضو ناظر شدن در آن رد کردند. در همان زمان آن‌ها توافق کردند که جایگاه ناظر را به ایران، هند و پاکستان بدهند. بدین ترتیب ایران، پاکستان، هند در سال ۲۰۰۵ و افغانستان در سال ۲۰۱۲ و پس از آن بلاروس به عنوان عضو ناظر به سازمان ملحق شدند.

  ۱۵ سال انتظار برای عضویت ایران در شانگهای

حسن هانی زاده کارشناس مسائل بین الملل در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، گفت که سازمان همکاری شانگهای یک سازمان اقتصادی_امنیتی است که نزدیک به نیمی از جمعیت جهان را در خود جای می‌دهد و از ظرفیت بسیار بالایی برای تبدیل شدن به یک قطب بزرگ اقتصادی در جهان برخوردار است، ایران یکی از محوری‌ترین کشور‌های منطقه و در مسیر جاده ابریشم قرار دارد و می‌تواند به عنوان کریدور تماس شرق و غرب آسیا تا اروپا و شمال آفریقا تلقی شود.

او همچنین گفت که ایران دارای موقعیت ژئوپلتیکی بسیار مهمی به لحاظ اقتصادی، سیاسی و امنیتی تلقی می‌شود،کشورمان در طول ۱۵ سال گذشته درخواستی برای پیوستن رسمی به این سازمان بزرگ داده است، اما تاکنون تنها به عنوان عضو ناظر در سازمان شانگهای حضور دارد. مقامات عضو این سازمان مخصوصا چین و هند و سایر کشور‌ها به خوبی موقعیت ایران را درک می‌کنند، اما فشار قدرت‌های فرامنطقه‌ای به ویژه آمریکا که اکنون تلاش می‌کند تا در این سازمان مهم نفوذ پیدا کند، زیرا حضور ایران به صورت رسمی در شانگهای می‌تواند نفوذ آمریکا در منطقه را کاهش دهد.

او همچنین گفت که وحشت آمریکا و اتحادیه اروپا این است که سازمان شانگهای به یک سازمان مهم اقتصادی به طور مستقل تبدیل شود و چون ایران می‌تواند عضو رسمی باشد طبیعتا از فشار‌های اقتصادی آمریکا و غرب رهایی پیدا می‌کند، متاسفانه سازمان شانگهای اکنون تحت تاثیر فشار‌های آمریکا قرار گرفته است و چین هم حاضر نیست به خاطر ایران مقابل آمریکا قرار بگیرد، لذا فشار واشنگتن منجر شده است که ایران تاکنون نتواند به صورت رسمی وارد این سازمان بزرگ اقتصادی شود.