همه ساله در کشور ما در دو مرحله تغییرات ساعتی انجام می‌شود به طوری که در مرحله نخست اول فروردین ساعت رسمی کشور یک ساعت به جلو در  آخرین روز تابستان یک ساعت به عقب کشیده می‌شود این در حالی است که در برخی از کشور‌ها این موضوع در ۴ مرحله طی یکسال انجام می‌شود.

در سال ۱۳۷۰ بر اساس محاسباتی هیئت وزیران ایران مصوبه‌ای را به تصویب رساند که طی آن ساعت رسمی کشور همه ساله در اول فروردین ماه یک ساعت جلو کشیده شود و در سی و یکم شهریورماه به حالت اول بازگردد. ادامه مطالعات در آن دوره نشان داد که حدود ۱۰۰ مگاوات کاهش مصرف در زمان پیک (اوج مصرف) حاصل شده‌است.

طبق بررسی‌های انجام شده تغییر ساعت در فصل بهار و تابستان در سایر کشور‌ها نشان می‌دهد که این روند به منظور استفاده بهینه و صرفه‌جویی در مصرف برق با بهره‌گیری از نور خورشید و طولانی بودن ساعات روز‌های فصل بهار و تابستان به مرحله اجرا در آمده و در حال حاضر در ۷۷ کشور جهان تغییر ساعت در این دو فصل به‌عنوان یک اصل پذیرفته شده و قانونمند، نهادینه شده است.

کاهش ۶۰۰ مگاوات مصرف انرژی با اجرای تغییر ساعت در فصول

مصطفی رجبی مشهدی سخنگوی صنعت برق کشور با اشاره به تاثیر برق در تغییر ساعات کشور، گفت: به هر حال یکی از دلایل اصلاح ساعت در نیمه اول و دوم سال استفاده از نور روز خورشید است و قطعا این امر تاثیرگذار در مصرف انرژی است.

او ادامه داد: در واقع هر سال این روند ادامه دارد و تاثیر بسیار مطلوبی در کاهش مصرف انرژی به خصوص برای خانوار‌ها دارد و این طرح در بسیاری از کشور‌ها در حال اجرا است.

سخنگوی صنعت برق کشور اضافه کرد: طی این برنامه ریزی که همه ساله در جهت تغییر ساعات می‌شود باعث شده عدد قابل توجهی یعنی حدود ۶۰۰ مگاوات کاهش مصرف انرژی را داشته باشیم.

صرفه جویی بیش از ۷۵‌گیگاوات  ساعت با تغییر ساعات در فصول

دفتر مدیریت مصرف برق شرکت توانیر نشان داده که تغییر ساعت رسمی کشور در اول فروردین کاهش ۵/۱‌درصدی مصرف برق را در پی خواهد داشت و میزان این صرفه‌جویی ظرف ۶ ماه بیش از ۷۵‌گیگاوات ساعت تخمین زده شده است.

در واقع ایجاد تعادل بین تولید و مصرف حامل‌های انرژی یکی از مشکلات دنیای امروز بوده و این مشکل در کشور‌های در حال توسعه‌ای، چون ایران به دلیل مصرف بالا از اهمیت بیشتری برخوردار است.

در این میان برق یکی از مهم‌ترین حامل‌های انرژی است که مصرف بالای آن به‌دلیل عدم‌سهولت در واردات، برای اقتصاد کشور چالش آفرین بوده و نتیجه‌ای جز خاموشی و اُفت ولتاژ را در پی نخواهد داشت.

بنابراین افزایش تولید برق هم به دلیل محدودیت‌های سرمایه‌ای و هم به دلیل محدودیت تجدید‌ناپذیری نهاده‌ها، با مشکلات زیادی همراه است، بنابراین بهترین راه برقراری تعادل بین تولید و مصرف برق، تعدیل مصرف بوده و در این میان یکی از روش‌های کنترل مصرف برق استفاده از سیستم تغییر ساعت است.

آیا فقط ایران تغییر ساعت را تجربه می کند؟

حسن مرادی کارشناس انرژی  در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصاد و انرژی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان،گفت: به طور کلی تغییر  ساعات در کشور‌ها به این دلیل است که بتوانند مقدار بیشتری از نور خورشید را به منظور روشنایی استفاده کنند.

او ادامه داد: هر چند که گفتنی است این مسئله در میزان ساعت کار تفاوت چندانی ندارد و صرفا زمانی که آسمان زودتر روشن می‌شود، می‌توان از این شیوه برای استفاده حداکثری از نور بهره برد تا کمتر نیاز باشد از چراغ برای روشن کردن فضا استفاده کنیم.

این کارشناس انرژی اضافه کرد: تغییر ساعت یک امر ارزشمندی است که سال‌ها در کشور ما انجام می‌شود به طوری که این روند در تغییر ساعات ادارات نقش بسیار مهمی را دارد.

مرادی گفت: با توجه به این که انگلستان هم که ساعت رسمی گرینویج است از این امر مطابقت می‌کند و می‌تواند نقش مهمی برای ما داشته باشد چرا که جابجایی این ساعت‌ها می‌تواند در جابجایی کاهش بار انرژی نقش مطلوبی داشته باشد.

او بیان کرد: به طور کلی ما از سمت خراسان که آفتاب طلوع  و از سمت کردستان که غروب می‌کند اختلاف ساعت زیادی داریم به طوری که با این تغییرات ساعت می‌توان تا حدودی از مصرف انرزی صرفه جویی کرد، اگر این میزان ساعات را صرفه جویی کنیم می‌توانیم به کشور‌های همسایه هم برق صادر کنیم.

بسیاری از کشور‌ها برای بهینه‌سازی مصرف انرژی، در فصل بهار و تابستان ساعت رسمی کشورشان را معمولاً یک ساعت به جلو می‌کشند، تا مدت زمان بیشتری از روز با ساعات کاری هم‌خوانی داشته باشد و در ساعات کمتری از روز، نیاز به مصرف انرژی برای تأمین روشنایی وجود داشته باشد.

«مایکل داونینگ» نویسنده «جهش به جلو: جنون سالانه صرفه‌جویی در زمان نور روز» معتقد است اجرای «تغییر ساعت» هزینه‌ای برای مردم و مصرف‌کنندگان انرژی ندارد؛ بنابراین، این روش طرفداران زیادی در میان قانونگذاران کشور‌ها دارد.

وی همچنین می‌گوید اجرای دی‌اِس‌تی در کشور‌هایی که نزدیک خط استوا قرار دارند و مقدار نور روز در آن‌ها ثابت است، تأثیر چندانی در بهینه‌سازی مصرف انرژی ندارد. اما دلیل استفاده آن‌ها از این روش، هماهنگ شدن با منطقه زمانی آمریکا است.